Özet
Ahmed b. Muhammed el-Kazâbâdî (ö. 1163/1750), Tokat Kazâbâd’da (Kazova/Üzümören) doğmuş,
Osmanlı döneminin önemli ilmî simalarından biridir. Memleketi Tokat’ta başladığı tahsilini Sivas’ta tamamlayarak İstanbul’a gelen Kazâbâdî, müdderris olarak vazife almış ve çeşitli kadılıklarda bulunmuştur.
Aralarında Ebû Saîd el-Hâdîmî (ö. 1176/1762) gibi meşhur âlimlerin de bulunduğu pek çok öğrenci
yetiştirmiş, aynı zamanda tefsir, kelam ve fıkıh gibi temel ilimlerde şerh ve hâşiye türünde çok sayıda
eser kaleme almıştır. Çalışmamızda Kazâbâdî’nin hayatı, ilmî şahsiyeti ve eserleri hakkında kısaca bilgi
verildikten sonra, zâhir ve bâtın ilmini konu edindiği İlmu’l-bâtın isimli risalesinin değerlendirmesi
yapılmıştır. Bu doğrultuda öncelikle risalenin tercüme ve tahliline, son olarak da ek hüviyetiyle eserin
tahkikli neşrine yer verilmiştir. Esasında bu çalışmada temel gaye, risalede kullanılan hadis ve rivayetlerin tenkit ve tahlilini yapmaktır. Ancak risalenin tamamını ele alarak tercüme ve tahliline yer vermenin
daha isabetli olacağı düşünülmüş, makalenin hacmini artırmamak amacıyla hadis ve rivayetlerin tahric
ve değerlendirmesine ise dipnotlarda yer verilmiştir. Çalışma dahilinde Kazâbâdî’nin zâhir ve bâtın ilimlerine yaklaşım biçimi üzerinde durulmuştur. Müellif, risalesinde özellikle de bâtın ehlinden bazı kimselerin ilm-i bâtın anlayışlarına yönelik birtakım tenkit ve değerlendirmelerde bulunmaktadır. O, tarihte
olduğu gibi kendi döneminde de zâhir uleması ile bâtın uleması arasında zâhir ve bâtın ilmi, bunların
mahiyeti, kabulü ve ilkeleri gibi hususlarda cereyan eden tartışmalara binaen meseleyi ilmî olarak de-
ğerlendirmek üzere bu konuda müstakil bir risale kaleme almış ve sonuçta zâhir ve bâtın arasında denge
kuran ve zâhirle uyum içerisinde olan bir bâtın anlayışının ilke ve sınırlarını ortaya koymaya çalışmıştır.
Anahtar Kelimeler
Hadis tasavvuf Tokat Kazâbâdî zâhir bâtınPaylaş
Detaylı Bilgi
- Yazarlar: Muammer Bayraktutar, Doç. Dr., Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- DOI: https://doi.org/10.5281/zenodo.3598216
- Yıl: 2019 (Aralık) / Cilt: 2 / Sayı: 2
- Sayfa: 133-181
- Tam Metin
- Diğer Diller:
-
English
- 1257 Görüntülenme
- Sayı İçeriğine Git